පිටිකිරි, දියරකිරි , Formula Milk දරැවන්ට දෙන්න කලින් ඔයාලා දැනගන්න ඕනි දේවල් ගැන තමයි අද අපි දැනුවත් කරන්න බලාපොරොත්තු වෙන්නෙ.
අවුරැද්දට අඩු දරැවන්ට දෙන පිටිකිරි මව් කිරි වලට වඩා ගොඩක්ම පහතින් තමයි තියෙන්නෙ. 2003 දී WHO විශේෂ නිල නිවේදනයකින් ප්‍රකාශ කරලා තිබුනේ කවුරැහරි බබෙකුට මව්කිරි ලබා දුන්නෙ නැත්නම්, අඩුම මාස 6ක් යනකන්වත් මව්කිරි ලබා දුන්නෙ නැත්නම් ඒ බබාට ඇතිවෙන්න පුළුවන් සෞඛ්‍යය ගැටළු වගේම මරණාසන්න වීමේ රෝගාතුරවීමේ ආබාධ ඇතිවීමට වැඩි අවධානමක් තියෙනවා කියලායි.
Formula Milk කියන්නෙ මොනවද?
මුලින්ම බලමු අවුද්දට අඩු දරැවන්ට දෙන්න තියෙන කිරි, Formula Milk කියන්නෙ මොනවද කියලා. දරැවන්ට දෙන්න හදපු Formula Milk එක දරැවන්ට දෙන්න හදපු ආහාරයක් විදිහට තමයි සලකන්නෙ. මෙය Powder හෝ Liquid විදිහට ලබා ගන්න පුළුවන්. Formula Milk නිශ්පාදනය කරන සමාගම් පවසන්නෙ ඔවුන් එය නිෂ්පාදනය කරන්නෙ මව්කිරි වලට ඉතාම ආසන්න වශයෙන් සමානකමක් තියෙන ආකාරයට බවයි. නමුත් කොතරම් සමාන උනත් මව්කිරිවලත් Formula Milk වලත් වෙනස්කම් බොහෝමයක් වැඩී.
Formula Milk වල ප්‍රෝටීන් සංයුතිය හදා ගන්න ඔවුන් භාවිතා කරන්නෙ එළදුන්ගෙන් දොවා ගත්ත කිරි. Whey Protein වගේම casein Protein මෙයට එකතු කරනවා. මේදය එකතු කරන්න එයාලා භාවිතා කරන්නෙ එළවළු තෙල්. ගොඩක් වෙලාවට කාබෝහයිඩ්‍රේට් විදිහට මෙයාලා යොදා ගන්නෙ Lactose කියන කාබෝහයිඩ්‍රේටය.
මෙහිදී වැදගත් කාරණයක් තමයි සමහර බබාලට Lactose ඇලජි වගේම ආසාත්මිකතාත් ඇති වෙන්න පුළුවන්. lactose intolerance ලෙස එය හදුන්වන්නවා. මෙයට පිළියමක් ලෙස නිෂ්පාදන සමාගම් Lactose අඩු කිරිපිටි නිෂ්පාදනය කරලා තියෙනවා. Protein ඇලජි බබාලටත් Protein අඩු කිරිපිටි නිෂ්පාදනය කරලා තියෙනවා. මේ පිටිවලට ඛණිජ ලවණ හා විටමින්ස් එකතු කරලා තියෙනවා. සමහර නිෂ්පාදකයන් එළකිරි වෙනුවට සෝයාවලින් ගන්න පිටිකිරි භවිතා කරනවා.
Formula Milk ලබා දෙන්නෙ කොයි වෙලාවටද?
Formula Milk ලබා දෙන්නෙ කොයි වෙලාවටද කියලා අපි බලමු. සාමාන්‍යයෙන් Formula Milk ලබා දෙන්නෙ අවුරැද්දට අඩු දරැවන්ටයි. හැබැයි ඉතා විශේෂ අවස්ථා කිහිපයකදී දරැවන්ට Formula Milk හෝ මව්කිරි සමග Formula Milk ලබාදීම සිදු කරනවා. සමහර වෙලාවට ඉතාම කලාතුරකින් පළමු මාසය හය තුලදීත් Formula Milk ලබාදීම සිදු කරන්න වෙන අවස්ථාත් තියෙනවා. අපි දැන් බලමු මොනවද ඒ අවස්ථා කියලා.
සමහර මව්වරැන්ට ඔවුන්ගේ සෞඛ්‍යය ගැටළු නිසා දරැවන්ට මව්කිරි ලබාදීමට නොහැකි අවස්ථා තියෙනවා. HIV ආසාදනය වූ මවකට, යම්කිසි සැත්කමකින් මවගේ පියයුරු හානි වූ හෝ පියයුරු ඉවත් කල මවකට, පිළිකාවකට බෙහෙත් ගන්න මවකට, මත්ද්‍රව්‍ය වලට ඇබ්බැහි වූ මවකට, ආගමික විශ්වාස නිසාත් දරැවන්ට කිරි නොදෙන මවකට, සමහර මව්වරැ කැතවෙයි කියල හිතලත් මව් කිරි නොදෙන අවස්ථාවකදි වගේම දරැවන්ගේ සෞඛ්‍යය තත්ත්වන් නිසාත් මව් කිරි වෙනුවට Formula Milk ලබා දීම සිදු කරනවා. Formula Milk ලබාදීමට පෙර අනිවාර්යෙන් වෛදයවරයාගෙන් නිර්දේශ ලබා ගැනීමට කටයුතු කරන්න.
සමහර මව්වරැන්ට තියෙන ගැටළුවක් තමයි අවුරැද්දට වඩා අඩු දරැවන්ට තනිකර Plain Milk, දොවා ගත් එළකිරි දරැවන්ට ලබා දුන්නට ගැටළුවක් නැද්ද කියල. එය කිසිවිටෙකත් වෛදයවරැ අනුමත නොකරයි. එහි Protein Content එක ගොඩක් වැඩි. එයින් දරැවාගේ වකුගඩු වලට බලපෑමක් ඇතිවිය හැකිය.
සමහර කිරිපිටි නිෂ්පාදකයන් HMO එකතු කරනවා. මව්කිරි වල ගුණය ලබා ගන්න අදහසින් ඔවුන් ඒවා එකතු කරනවා. එයින් ඔවුන් බලාපොරොත්තු වෙන්නෙ මව්කිරි වල තියෙන ප්‍රතිශක්තිකරණ වර්ධන හැකියාව වැඩි කරන හැකියාව ලබා ගැනීමටයි. එයින් එය 100% ක් සිදු වෙනවාද කියා කිව නොහැක.
නිෂ්පාදයන් සමහර අවස්ථාවලදී nutrio diet එකතු කරනු ලබනවා. බබාගේ පරිවෘත්තිය ක්‍රියා වේගවත් කරන්නත් බබාගේ එන්සයිම වල ක්‍රියා කාරිත්වය වැඩි කරන්නත් තමයි ඒවා එකතු කරනු ලබන්නෙ. මෙහිදී ඔවුන් පවසන්නෙ මෙය එකතු කිරීමේදී දරැවාගේ සෛල වර්ධනයේදී RNA , DNA නිෂ්පාදනය වෙන්නත් මෙය උදව්වන බවයි. නමුත් මේවා මව්කිරි වල තරම් හොදින් නම් සිදුවන්නෙ නෑ.
මාස හයට අඩු දරැවන්ට Formula Milk ලබා දෙනවා නම් ඉහත කී කාරණා සලකා බලන්න සිදු වෙනවා.
මාස හයට වැඩි දරැවන්ට කෑම ,මව්කිරි සමග Formula Milk ලබාදීමට ඔබ තීරණය කළහොත් එය වෛදයවරයාගේ උපදෙස් මත පමණක් ලබා දිය යුතු වේ.
අවුරැද්දෙ ඉදලා අවුරැදු 5 දක්වා දරැවන්ට නිෂ්පාදනය කරපු විවිධ පිටිකිරි වර්ග වෙළදපොලේ දක්නට ලැබෙනවා. අවුද්දට පසු දරැවෙක්ට පිටිකිරි දෙන එකේ වාසිය තමයි දරැවාට අවශ්‍යය විටමින් D සහ කැල්සියම් සැලකිය යුතු ප්‍රමාණයක් දරැවට ලැබෙන එක. නිෂ්පාදකයන් විවිධ දේ එකතු කලා කියලා කිව්වට මෙහි විශේම දේ තමයි විටමින් D සහ කැල්සියම් ලැබෙන එක. මොකද මෙය දරැවාගෙ අස්ථි වර්ධනයට වගේම දරැවාගෙ අනිකුත් දේ වර්ධනයට මෙය ගොඩක් උපකාරී වෙනවා.
වැදගත්ම දේ තමයි දරැවන්ට මේ පිටිකිරි ලබා දීමේදී මෙය ලබා දිය යුත්තෙ ප්‍රධාන ආහාර වේලක් විදිහට නෙවෙයි. අනිවාර්යයෙන් මෙය ලබා දිය යුත්තෙ අමතර ආහාර වේලක් විදිහට වගේම ප්‍රධාන ආහර වේලකින් පසුවයි.
සමහර දරැවන්ට පිටි කිරි බොන්න බෑ. ඇලජි වෙන්න පුළුවන් වගේම යම් යම් අතුරැ ආබාධ ඇතිවිය හැකිය. ඒ වගේ දරැවන්ට කිසිම විදියකින් පිටිකිරි භාවිතා කරන්න හොද නෑ.
දරැවාට පිටිකිරි ලබා දීමේදී ඒ නිෂ්පාදනය අනිවාර්යයෙන් Law Sugar , Law Salt වියයුතු වේ.
මේ පිටිකිරි වර්ග අවුරැද්දට අඩු දරැවන්ට දීමට සුදුසුම නෑ. එහෙම ලබාදීමක් කලහොත් එම දරැවන්ගේ ආහාර මාර්ගයේ යම් යම් රැධිර වහනය වීම් වෙන්න පුළුවන් වගේම දරැවන්ගෙ වකුගඩුවලට හානිවිය හැකිය. මොකද මෙහි High protein content එක එයට හේතුව වේ.
වැඩි බර දරැවන්ට මේ පිටිකිරි ලබා දීමෙන් ඔවුන්ගේ බර තවදුරටත් වැඩිවිය හැකිය. ඒ දරැවන්ට හදපු විශේෂිත වූ Law fat පිටිවර්ග තියෙනවා. ගොඩක් වෙලාවට ඒ වගේ දරැවන්ට ඒවා දෙනවට වැඩිය පිටිකිරි නොදෙන එකයි ගොඩක්ම හොද.
දරැවගෙ මවට හෝ පියාට, පවුලේ අනිත් අයට දියවැඩියාව ,අධි රැධිර පීඩනය ,හෘද රෝග, කොලෙස්ට්‍රොල් ආදිය තියෙනවා නම් ඒ දරැවටත් පොඩි කාලෙ ඉදන් Law fat පිටිකිරි එකක් ලබා දෙනවා නම් ගොඩක් හොදයි.
කුඩා දරැවන්ට මේ වයස් කාණ්ඩයේදී එළකිරි දෙනව නම් වැඩිපුර පරිස්සම් විය යුතුය. වෛදයවරැ අනුමත කරන දෙයක් තමයි එහෙම එළකිරි එක පාරම දෙන්න එපා කියලා. ඒකෙන් විෂබීජ ඇතුල් වෙන්න පුළුවන් නිසා වගේම යම් යම් ආසාත්මිකතා ඇතිවෙන්න පුළුවන් නිසා.
සමහර නිෂ්පාදකයන් එළකිරි වෙනුවට සෝයා පිටි, Oats , Cashewnuts, පොල්, ආමන්ඩ් වගේ දේවල් භාවිතා කරන අවස්ථා තියෙනවා.
වැඩිහිටි අපි කිරිපිටි එකක් බොනව නම් කැල්සියම් තියෙන්න ඕනි. Law fat විය යුතුය. Law Sugar විය යුතුය විටමින් D තිබිය යුතුය. මෙය අමතර ආහාරයක් විදිහට තමයි භාවිතා කල යුක්තේ.
Fresh milk ද හොද පිටි කිරිද?
ගොඩක් අයට තියෙන ගැටළුවක් තමයි Fresh milk ද හොද පිටි කිරිද කියලා. Fresh milk වල පිටි කිරි වලට වඩා කැලරි ප්‍රමාණය අඩුයි. කැල්සියම් ප්‍රමාණය දියර කිරිවල (Fresh milk ) පිටිකිරි වලට වඩා වැඩිවෙන්න පුළුවන්. දිනකට අවශ්‍යය කැල්සියම් ප්‍රමාණයෙන් 28-30% අතර මේ දියර කිරිවලින් ලබා ගත හැකිය. දියර කිරිවල රසය සහ ගුණය වැඩියි. එහි ජීව ක්‍රියාකාරී සංඝටක තියෙන නිසා ගුණය වැඩියි. ඒවා කිසිවිටක පිටිකිරි වල අඩංගු වෙන්නෙ නෑ.
පිටිකිරිවල නැති විටමින් කිහිපයක් දියර කිරිවල තියෙනවා. ඒ තමයි B5 සහ B12. තව වැදගත් දෙයක් තමයි ක්ෂුද්‍ර පෝෂක විදිහට පොස්පරස් සෙලීනියම් තියෙනවා. ඒවා අපේ ස්නායු පද්ධතිය සහ එන්සයිම වල ක්‍රියාකාරීත්වයට ගොඩක් වැදගත් වෙනවා. මේවා පිටිකිරිවල බහුල වෙන්නෙ නෑ.
පිටිකිරි වල තියෙන විශේෂත්වය තමයි හදන්න ලේසි, කල් තියා ගන්න පුළුවන්, ප්‍රෝටීන් අඩු වැඩි කරන්න පුළුවන් වගේම ඇමයිනෝ ඇසිඩ් 21 තියෙනවා Whey protein තියෙනවා. පිටිකිරිවලට යම් යම් පෝෂ පදාර්ථ එකතු කරන්න පුළුවන්. මෙලෙස එකතු කිරීමේදී එක් එක් ක්‍රියාකාරීත්වයට භාජනය වන නිසා රසය සහ ගුණය වෙනස් විය හැකිය.
විශේෂයෙන්ම කියන්න ඕනි දෙයක් තමයි දරැවන්ටවත් වැඩිහිටි අපිටවත් පිටිකිරි අත්‍යවශ්‍ය නැත. අපේ රටේ ආහාර විවිධත්වයට අනුව පලා වර්ග, ඇට වර්ග, කොළ වර්ග, එලවළු ,පළතුරැ, මස්, මාළු සමග බත් හෝ පිටි වර්ගයක් සමග Balance Diet එකක් ගන්නවා නම් මේ පිටිකිරිවලින් ලැබෙන මේ සොච්චම් දේවල් අවශ්‍යය නෑ. මෙය දරැවන්ටත් වැඩිහිටි ඔබටත් අදාලයි.
පිටිකිරි බොන එකෙන් බර වැඩි වෙන එක, ඇදුම හතිය වගේ රෝග ඇතිවෙන්න පුළුවන් , ඇලජි ඇතිවෙන්න පුළුවන් ඒ වගේ නරක දේවල් ගොඩක් ඇතිවෙන්න පුළුවන්.
හොදම දේ තමයි පිටිකිරි වලින් ඈත් වෙලා හොද සමබර ආහාර වේලක් ලබා ගන්න එක.
ඔබේ දරැවාට ලබා දෙන කිරිගැන ප්‍රෂ්නයක් ඇති උනහොත් පවුල් සෞඛ්‍යය සේවිකාව එහෙම නැත්නම් දරැවා ලැබුන රෝහලේ දරැවන්ගේ කිරි කළමනාකරණය කරන මධ්‍යස්ථානයක් එහි පුහුණුවලත් හෙද නිළධාරීන් වෛදයවරැන් ඉන්නවා. එයාලා ඔයාලව දැනුවත් කරයි.
